delüzyonel bozukluk ne demek?

Delüzyonel Bozukluk

Delüzyonel bozukluk, kişinin gerçeklikle çelişen, sabit, yanlış inançlara (delüzyonlara) sahip olduğu bir psikiyatrik rahatsızlıktır. Bu inançlar, kişinin kültüründen veya sosyal çevresinden kaynaklanmaz ve mantıksal argümanlarla düzeltilemez. Delüzyonel bozukluğa sahip kişiler, genellikle diğer psikotik belirtilere (halüsinasyonlar, düşünce bozukluğu gibi) sahip değildir ve günlük yaşamlarında nispeten normal bir şekilde işlev görebilirler.

Temel Özellikler:

  • Delüzyonlar: En az bir ay süren, gerçeklikle bağdaşmayan sabit inançlardır. Bu inançlar tuhaf (gerçek dışı, imkansız) veya tuhaf olmayan (olası, ancak gerçekte yanlış) olabilir.
  • İşlevsellik: Genel işlevsellik önemli ölçüde bozulmamıştır ve davranışlar, delüzyonlarla doğrudan ilişkili olmadıkça belirgin şekilde tuhaf veya garip değildir.
  • Diğer Psikotik Belirtiler: Şizofreni tanısı için yeterli kriterler karşılanmamaktadır. Halüsinasyonlar mevcutsa, delüzyonlarla ilişkilidir.
  • Duygudurum Bozuklukları: Manik veya majör depresif dönemler kısa sürer (delüzyonel döneme göre).

Delüzyon Türleri:

Delüzyonlar, içeriğine göre farklı türlere ayrılabilir:

  • Erotomanik Tip: Başka bir kişinin (genellikle ünlü veya yüksek statülü biri) kendisine aşık olduğuna inanma.
  • Grandiyöz Tip: Olağanüstü yeteneklere, zenginliğe, güce veya öneme sahip olduğuna inanma.
  • Kıskançlık Tipi: Eşinin veya partnerinin sadakatsiz olduğuna dair yersiz bir inanç.
  • Perseküsyon Tipi: Kendisine veya yakınlarına zarar verilmeye, takip edilmeye, zehirlenmeye veya komplo kurulduğuna inanma.
  • Somatik Tip: Fiziksel bir rahatsızlığı, kusuru veya hastalığı olduğuna inanma.
  • Karışık Tip: Birden fazla türde delüzyonun bir arada bulunduğu durum.
  • Belirlenmemiş Tip: Delüzyonun baskın teması net olarak belirlenemediği durum.

Nedenleri:

Delüzyonel bozukluğun kesin nedeni bilinmemekle birlikte, genetik yatkınlık, beyin yapısı ve işlevindeki anormallikler, çevresel faktörler ve stres gibi çeşitli faktörlerin rol oynadığı düşünülmektedir.

Tedavi:

Delüzyonel bozukluğun tedavisi genellikle ilaç tedavisi (antipsikotikler) ve psikoterapiyi (bilişsel davranışçı terapi gibi) içerir. Tedavinin amacı, delüzyonların şiddetini azaltmak, işlevselliği artırmak ve hastanın yaşam kalitesini iyileştirmektir.

Önemli Not: Bu bilgiler sadece genel bir bilgilendirme amaçlıdır ve bir uzmana danışmanın yerini tutmaz. Eğer kendinizde veya bir yakınınızda delüzyonel bozukluk belirtileri olduğunu düşünüyorsanız, mutlaka bir psikiyatriste başvurmanız önemlidir.